امروزه پیشرفت بیابان ها در سراسر جهان به حدی بوده که مسئله ی بیابان زایی به یکی از مسائل قابل توجه بوم شناسی و زیست محیطی تبدیل شده است و روز به روز نگرانی ها درباره ی آن افزایش پیدا می کند.
بيابان‌زايي يا بياباني شدن، پديده‌اي است که در اثر عملکرد نادرست انسان در طبيعت پديد مي‌آيد.
بيابان‌زايي يکي از شيوه هاي تخريب خاک در مناطق خشک، نيمه خشک و کم رطوبت است که بر اثر عوامل مختلف از جمله تغيير آب و هوا و فعاليت هاي انساني حادث مي شود، شايان ذكر است، اين پديده يک ششم جمعيت جهان و 70% اراضي خشک که بيش از 6/3 ميليارد هکتار مي شود و هم‌چنين يک چهارم مساحت جهان را تحت تاثير اثرات منفي خود قرار مي دهد.
???? از اعمالي که منجر به بيابان زايي مي شود مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
بهره برداري نادرست از زمين‌هاي کشاورزي.
استفاده‌ي افراطي از کود و سموم شيميايي.
شخم اراضي در جهت شيب.
بهره برداري بي‌رويه از سفره‌هاي آب زيرزميني که منجر به شوري آب و درنهايت شوري خاک مي شود.
چراي مفرط و بيش از ظرفيت از مراتع.
بهره برداري‌هاي بي‌رويه از جنگل‌ها و مراتع.
تبديل غیرمجاز اراضي به کشاورزي، ويلاسازي و ...
????موارد نام برده از جمله عملکرد های سوء انسان است که منجر به پديده بيابان‌زايي شده است.
به نظر کارشناسان بين المللي لحاظ كردن موارد زير در برنامه‌اي ميان مدت و درازمدت مي تواند تا حد زيادي به بهبود فعاليت‌هاي مديريت بيابان بيانجامد.
???? تقويت زمينه‌هاي آگاهي و توسعه‌ي اطلاعات و نظام‌هاي مراقبتي براي مناطق در معرض بيابان‌زايي و خشکسالي، از جمله ابعاد اقتصادي و اجتماعي اين اکوسيستم‌ها.
????مبارزه با تخريب زمين از طريق حفاظت خاک، جنگل کاري و احياي جنگل‌ها و مراتع.
????توسعه و تحکيم برنامه‌هاي توسعه‌اي هماهنگ براي محو فقر و ارتقاء سطح زندگي به شيوه اي بهتر در مناطق در معرض بيابان زايي.
????توسعه‌ي برنامه‌هاي همه جانبه‌ي بيابان زدايي و لحاظ كردن آن‌ها در طرح‌ها و برنامه‌هاي توسعه‌ي ملي و طرح‌هاي ملي زيست محيطي.
????توسعه‌ي برنامه‌هاي همه جانبه‌ي جبراني و بسيجي براي مقابله با خشکسالي،
????تشويق و ارتقاء سطح مشارکت عمومي ومردمی و آموزش زيست محيطي با تمرکز بر کنترل بيابان‌زايي و مديريت آثار خشکسالي.
????80درصد وسعت ایران را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می دهند و هر ساله ۵/۱-۱ میلیون هکتار به کویر های ایران افزوده می شود. فلات مركزی ايران يكي از معروفترين مناطق خشك جهان محسوب مي شود.
ميانگين سالانه ريزش باران در بيابانهاي ايران كمتر از ۵۰ ميليمتر مي باشد.
????بيابانها و مناطق بياباني بر روي هم ۳۴ ميليون هكتار از اراضي ايران را به خود اختصاص مي دهند و ۱۲ ميليون هكتار نيز ماسه اي بوده و يا از شن و ريگ روان پوشيده شده است.
اقدامات مبتكرانه ای در خصوص تثبيت شنها و ريگها ي روان شامل مراحل و روشهاي بيولوژيكي، مكانيكي و شيميايي و فعاليتهايي نظير كاشت نهالهای مقاوم بیابانی، بذر کاری گیاهان بیابانی ، احداث وایجاد بادشکن در اراضي و استفاده از مالچ به منظور محافظت از ريشه هاي گياهان انجام مي گيرد.
????پس ضرورت دارد همه با هم خاک را اصلاح کنیم، کشاورزی پایدار را توسعه دهیم، منابع آب ارزشمندمان را حفاظت کنیم تا بتوانیم برای همه در این کشور غذا فراهم نمائیم. درست است که خاک، غذای مجانی تولید نمی کند اما غذای سالم تولید می کند و برای دستیابی به این امر باید دست به دست هم دهیم و با همکاری یکدیگر در تامین سلامت خاک بکوشیم.
اینجانب این روز را به همه فعالان حوزه بيابان زدايي تبریک وخداقوت عرض نموده،برای همگان از درگاه خداوند متعال آرزوی صحت،سلامتی وموفقیت دارم.
????محمدعلی کاظمی ، مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری استان اصفهان
بازدید : 581
27 خرداد 1400 ساعت 11:11 ق.ظ