به بعدمادی فرهنگ تمدن گفته می شود . تمدن مربوط به پدیده های اجتماعی است که در اثر آن ملتی توانسته با غلبه بر طبیعت از بربریت رسته و در اثر ایجاد فنون و اندیشه و تدبیر زندگی راحتی به وجود آورد که آثار آن پس از گذشت زمان ، تمدن ملتی را به صورت مادی و عینی در ابنیه ، تکنولوژی ، کتب و آثار هنری متجلی می سازد بنابر این ، موقعی که از تمدن ملتی سخن به میان می آید منظور تمام ابداعات ذهنی آن ها است که تغییراتی را در اجتماع آن ها به وجود آورده است و فرهنگ آن ملت الگو ها و نظام ارزش هایی است که جانبخش آن تغییرات می باشد . پس تجسم و تجسد تصورات ذهنی افسانه ها به صورت مادی که ایجاد تغییرات اجتماعی کند و در آسایش انسان ها موثر افتد ، تمدن محسوب می شود .
هر جا تمدنی خود نمایی کرده ابتدا شرایط اقلیمی و آب و هوایی مناسبی این زمینه را به وجود آورده است تا انسان های خلاق و خردمند هنرخود را به نمایش گذارند و فرهنگ شهر و روستا را متاثر سازند . به عبار ت دیگر وجود منابع طبیعی غنی ، پوشش گیاهی ، دریاچه ها و رود خانه ها ، نزولات آسمانی و خاک حاصلخیز زندگی ساز بوده و جوامع کوچک و بزرگ را دور هم جمع نموده است . به طوری که رفته رفته در اثر تعامل انسان و طبیعت فرهنگ و تمدن جدید یا خرده فرهنگ جدیدی ایجاد شده است . اما در اثر برخورد غیر اصولی انسان ها با طبیعت به انضمام عوامل طبیعی ، تمدن ها دچاد تزلزل شده و ممکن است مضمحل شوند . پژوهش گران علل سقوط تمدن هایی چون روم ، هند باستان ، هان در چین و پادشاهی های پیشرفته بین النهرین را جمعیت ، شرایط آب و هوا ، محیط زیست ، کشاورزی و منابع انرژی می دانند.
تمدن سند که از هند تا ایران کشیده شده بود، پر از جلگه های معروف و سر سبز بوده و گاهی از وفور باران در سیل فرو می رفت . این تمدن ، سه هزار سال پیش نابود شد . دانشمندان علت اصلی آن را تغییر الگوی باران و کاهش محصول می دانند. طبیعی است جمعیت پنج میلیونی آن که در دوره خود عدد بسیار بزرگی بوده و ده درصد جمعیت جهان به حساب می آمده نیازمند آب و غذای فراوانی بوده است .
منطقه سیستان که زمانی مهد تمدن بوده اکنون می توان صد ها روستا را مثال زد که در زیر خاک مدفون شده و ساکنان ، به خاطر جدال دائمی باد و خاک مهاجرت را بر ماندن ترجیح می دهند . با عنایت به این که کشور ما یک درصد از خشکی های جهان را دارا است اما وسعتی معادل 2/2 درصد از مجموع کل بیابان های جهان را در خود جای داده و 17 استان کشور پدیده بیابان و بیابان زایی را تجربه می کنند .
17 ژوئن مصادف با 28 خرداد که از طرف سازمان ملل متحد روز مقابله با بیابان زایی نام گذاری شده زمان مناسبی است که پیامد های این بحران برای دولتمردان و مردم بازگو شود . پیامد هایی چون قحطی ، فقر، مهاجرت و بیکاری بخش های اقتصاد وفرهنگ را تحت تاثیر شدید قرار می دهد وخسارات جبران ناپذیری را به بار می آورد . ازیک سو، خرده فرهنگها دراثر بیابان زایی نابود شده ومردمان آن مجبور به مهاجرت می شوند واز سوی دیگر مهاجرت به مناطق جدیدی که با فرهنگ ساکنان بومی همخوانی ندارد خود تنش آفرین بوده وموجب برخورد وضدیت می شود .
اکنون طلایه دار مبارزه بااین بحران خانمان برانداز کارکنان منابع طبیعی وآبخیزداری استان ها هستند ،که علیرغم سخت کوشی به تنهایی موفق نبوده ومشارکت مردم وسایر نهادها می تواند مشکل گشا باشد. به امید ایرانی سرسبز وآباد
بازدید : 2949
27 خرداد 1395 ساعت 09:54 ق.ظ